Có 4 loại hình Kiểm soát viên Không lưu (KSVKL): KSVKL đường dài, KSVKL tiếp cận, KSVKL tại sân bay và nhân viên kiểm soát mặt đất.Tại Việt Nam hiện nay dịch vụ điều hành bay được chia làm 04 bộ phận chính, do các KSVKL tương ứng đảm nhiệm:
+ Bộ phận kiểm soát mặt đất (GCU – Ground Control Unit);
+ Đài kiểm soát tại sân bay (TWR – Aerodrome Control Tower);
+ Cơ sở kiểm soát tiếp cận (APP – Approach Control Unit);
+ Trung tâm kiểm soát đường dài (ACC – Area Control Center).
Kiểm soát không lưu là một nghề mang tính Quốc tế cao nên các qui định, tiêu chuẩn công việc được qui chuẩn trên cơ sở quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) và của Việt Nam.
Mô tả công việc
- Điều hành, hướng dẫn trực tiếp hướng giữ cho máy bay đi đúng hướng và gần với các phi trường, đảm bảo máy bay chỉ bay theo đường đi đã được lên sẵn chương trình, sử dụng rađa để theo dõi và điều chỉnh hướng đi của máy bay, duy trì thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến điện với phi công trên máy bay, hỗ trợ phi công trong các trường hợp khẩn cấp. Mỗi kiểm soát viên có một phận sự riêng như hạ cánh, tiếp cận, cất cánh, di chuyển trên mặt đất...
- Đảm bảo khoảng cách an toàn, ngăn ngừa va chạm hay còn gọi là phân cách giữa các tàu bay; phối hợp các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn khi có vấn đề phát sinh; đảm bảo cho máy bay hạ cánh, tiếp cận, cất cánh, di chuyển trên mặt đất...
- Phải luôn theo dõi, nắm rõ lộ trình chuyến bay bắt đầu từ lúc khởi hành cho đến khi hạ cánh để đảm bảo an toàn tuyệt đối (Đảm bảo an toàn bay là ưu tiên hàng đầu);
- Điều hànhnhanh chóng để tạo ra hiệu quả cao nhất cho các chuyến bay an toàn, hiệu quả.
Tiêu chuẩn xét tuyển
- Quốc tịch: Là công dân Việt Nam cư trú tại Việt Nam; lý lịch rõ ràng - Không tiền án, tiền sự; không bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự….
- Tuổi đời: Từ 18 đến 30 tuổi (tính theo năm);
- Trình độ:
+ Tốt nghiệp THPT có điểm xét tốt nghiệp từ 6.5 trở lên và có điểm thi môn Toán, Tiếng Anh từ 6 điểm trở lên; Điểm tổng kết môn tiếng Anh tại trường THPT của 3 năm học (tính từng năm theo học bạ) đạt từ 8.0 điểm trở lên hoặc có chứng tiếng Anh còn hiệu lực như đối với đối tượng đang là sinh viên các trường cao đẳng, đại học hoặc đã tốt nghiệp cao đẳng, đại học.
+ Đối tượng đang là sinh viên các trường cao đẳng, đại học hoặc đã tốt nghiệp cao đẳng, đại học: Có Chứng chỉ tiếng Anh được Quốc tế công nhận giá trị còn hạn sử dụng (tính đến thời điểm nhận hồ sơ) gồm các loại chứng chỉ và điểm tiếng Anh cụ thể như sau: IELTS từ 4.5 hoặc chứng chỉ B1 khung Châu Âu hoặc TOEFL ITP 450 hoặc TOEFL PBT 450 hoặc TOEFL CBT 133 hoặc TOEFL iBT 45 hoặc TOEIC từ 500 trở lên hoặc đã tốt nghiệp đại học ngành tiếng Anh hoặc tốt nghiệp đại học ở nước ngoài mà ngôn ngữ đào tạo là tiếng Anh;
+ Thông minh, nhanh nhạy và đặc biệt là tính chuyên nghiệp cao;
+ Có khả năng tập trung cao độ vào công việc, phản xạ nhanh chóng, vững vàng trước áp lực công việc, có tinh thần trách nhiệm cao, giao tiếp thành thạo bằng ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh); Khả năng xếp đặt các thứ tự ưu tiên, lên kế hoạch và đưa ra quyết đinh đúng đắn trong môi trường công việc bận rộn; Kỹ năng vi tính;
- Các yêu cầu sức khỏe;
Đối với Nam: Chiều cao ≥ 1m60; Cân nặng ≥ 53 kg;
Đối với Nữ: Chiều cao ≥ 1m54; Cân nặng ≥ 45 kg;
+ Đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe của Kiểm soát viên không lưu quy định tại
Thông tư liên tịch số 18/2012/TTLT-BYT-BGTVT ngày 5/11/2012;
Các vị trí nhân viên không lưu
+ Các chuyên gia Không lưu;
+ Chuyên gia về huấn luyện (Huấn luyện viên không lưu);
+ Chuyên gia về an toàn, điều tra sự cố Không lưu;
+ Chuyên gia thiết kế phương thức bay, thiết kế vùng trời Không lưu;
+ Các vị trí lãnh đạo tại các Trung tâm Kiểm soát Không lưu, các phòng, ban, các đơn vị thuộc Tổng công ty và Cục Hàng không Việt Nam...vv
Chương trình đào tạo, địa điểm, thời gian
+ Chương trình đào tạo cấp chứng chỉ chuyên môn Kiểm soát viên không lưu ban hành kèm theo Quyết định số 1093/QĐ-CHK ngày 24/05/2019 của Cục trưởng Cục HKVN;
+ Địa điểm học: Tại Học viện Hàng không Việt Nam;
+ Thời gian học: 18 tháng; hệ Cao đẳng/ ĐH theo quy định hiện hành
Bằng cấp và chứng chỉ sau khi đạt được
- Có văn bằng hoặc chứng chỉ chuyên môn tốt nghiệp chương trình đào tạo Kiểm soát không lưu cơ bản tại Học viện Hàng không Việt Nam;
- Đáp ứng yêu cầu tiếng Anh tương đương ICAO level 4 theo tiêu chuẩn ICAO hoặc trình độ tiếng Anh có chứng chỉ IELTS đạt từ 6.0 trở lên;
- Đủ điều kiện sức khỏe, lý lịch chính trị theo quy định.
Hình thức tuyển chọn (3 vòng)
Vòng 1: Sơ tuyển hồ sơ;
Vòng 2: Kiểm tra năng lực: Kiểm tra Tiếng Anh; Kiểm tra khả năng, tố chất nghề KSKL và Phỏng vấn;
Vòng 3: Kiểm tra sức khỏe.
Thời gian đào tạo chuyên môn
- Từ 03 tháng đến 06 tháng (Tùy hãng tuyển dụng).
* Lưu ý: Quy định của các hãng về tiếng anh, vòng thi, phần thi khác nhau.